Hanna Nijenhuis' (18) profielwerkstuk ging over de vraag waarom Amerika wel twee wereldoorlogen won, maar niet de kleinere. Nu leert ze Duits in Berlijn. Hans Nijenhuis (53) is haar vader en werkt als chef Opinie bij NRC Handelsblad. Dit is hun WhatsAppgesprek van afgelopen maandagavond.
Hanna: Worden jullie ook zo moe van al die Franse vlaggen op Facebook? En al dat ‪#prayforparis‬? Het hele internet is rood-wit-blauw.
Hans: Hoe bedoel je? Dat is toch een teken van solidariteit?
Hanna: Solidariteit is goed, maar waarom alleen #prayforparis? In Beiroet waren twee dagen voor Parijs ook aanslagen met allemaal doden. En ik zie nergens Libanese vlaggen. Ik denk dat jij niet eens weet hoe de Libanese vlag eruitziet, terwijl jullie de Franse slachtoffers met portretjes in de kranten zetten. En heldenverhalen van de overlevenden. Ik heb nergens een verslag van een Libanees gelezen.
Hans: Parijs is voor ons nu eenmaal dichterbij. Die stad staat voor waarden die wij delen. Voor onze manier van leven. Weet je nog toen we daar samen waren, een paar jaar geleden, hoe leuk je het zelf vond? Al die terrasjes, overal levendigheid.
'Ik heb mijn profielfoto veranderd in de Syrische vlag. Ik wil niet alleen Frankrijk steunen'
Hanna: Ja oké, ik snap wat je bedoelt. Maar in Libanon willen ze ook leven hoor. De manier waarop is onbelangrijk, toch? Weet jij überhaupt voor welke waarden ze daar staan? In Libanon wonen ook vaders en dochters hè, hoef je daar dan niet mee mee te leven? De westerse media hebben een westerse manier van kijken. En jullie doen alsof dat de hele waarheid is. Alsof het Westen het enige is dat ertoe doet. Ik heb mijn profielfoto veranderd in de Syrische vlag. Ik wil niet alleen Frankrijk steunen.
Hans: Maar we geven ook steun aan Syrië! We vangen hier tienduizenden vluchtelingen op. En we bombarderen Islamitische Staat (IS). Roger Cohen, een invloedrijke columnist, zegt dat we de internationale verontwaardiging moeten aangrijpen om IS eens en voor altijd te vernietigen. François Hollande en Mark Rutte spreken van een 'oorlog.'
Hanna: Jij leest columnisten, ik heb mijn profielwerkstuk. Ik pak het er even bij, wacht. En leg jij dan intussen maar uit wat je bedoelt met oorlog.
Hans: Meer luchtaanvallen, misschien grondtroepen. IS bestaat uiteindelijk vooral uit tuig met wapens. Die moeten toch uit te schakelen zijn.
Hanna: Bommen dus. Dat betekent ‘collateral damage’ in de vorm van onschuldige mensenlevens, heb ik in dat werkstuk geschreven. Vaders en dochters die niks met de IS te maken (willen) hebben.
Hans: Dat is vervelend, maar IS zorgt zelf ook voor het verlies van onschuldige mensenlevens!
Hanna: En precies daarom haten we IS zo. Maar met al dat gebombardeer doen wij hetzelfde. Willen we niet beter zijn dan dat? En zelfs als je het niet zo principieel zou bekijken, hebben al die militaire acties wel zin? In Afghanistan en Irak gingen we de Taliban en Saddam Hoessein uitschakelen, maar de mensen daar zagen iets anders. Die zagen westerse militairen in hun straten die daar helemaal niet hoorden. En dat dreef ze naar de terroristen toe. Ik snap dat wel. Zeg nou zelf, zou jij het leuk vinden als de Irakezen ineens door onze straten zouden komen marcheren? Die terroristen maken van dat gevoel gebruik. Zij doen zich dan voor als de good guys. Samen vechten tegen de indringers met hun vreemde westerse gebruiken!
Hans: Nou...
Hanna: Het is klassiek Al-Qaeda, pap: provoceer de westerse wereld, zodat die landen zich begeven op moslimgrondgebied, en de steun voor terroristen neemt alleen maar toe. Het staat in een van de boeken die ik heb gebruikt, The accidental guerrilla van David Kilcullen. Lees het er maar op na.
Hans: In Afghanistan gaan meisjes nu weer naar school. En wie weet hoeveel slachtoffers Saddam zelf nog had gemaakt?
Hanna: Word wakker, pap! Amerika’s war on terror na nine eleven heeft de VS veel meer schade berokkend dan de aanvallen zelf. Opsluiten zonder proces in Guantánamo Bay, waterboarden, droneaanvallen met burgerslachtoffers, een instabiel Irak waar IS zich kon nestelen. En speciaal voor jou, omdat je graag economisch denkt: de aanvallen op de Twin Towers kostten de terroristen naar schatting 500.000 dollar. De war on terror heeft Amerika al meer dan 700 miljard dollar gekost. Ze putten je uit, pap.
'En speciaal voor jou, omdat je graag economisch denkt: de aanvallen op de Twin Towers kostten de terroristen naar schatting 500.000 dollar'
Hans: Wat stel jij dan voor?
Hanna: Pak de schuldigen. Stel ze terecht en straf ze. Maar verklaar geen oorlog aan landen, mensen of gelovigen die de aanslagen niethebben gepleegd.
Hans: De Fransen doen hun best. Aan de grenzen wordt streng gecontroleerd, de wijk Molenbeek in Brussel wordt uitgekamd.
Hanna: Ik zie het al voor me. Witte mannen in Audi's worden doorgewuifd, iedereen met een donker uiterlijk is verdacht en wordt gefouilleerd. En zo'n wijk 'uitkammen' - niet iedere bewoner daar is medeplichtig, hè. De manier waarop dat uitkammen gebeurt, leidt weer tot nieuwe vijanden, tot frustratie, tot uitsluiting. Allemaal bronnen van radicalisering.
Hans: Misschien moeten we jonge Syrische mannen die nu naar Europa vluchten uitrusten met uniformen en wapens, om ze zelf tegen IS te laten vechten. Dan weten we ook wie er echt vluchteling is en wie gelukszoeker. Vluchtelingen zullen toch willen helpen hun land te bevrijden? Denk aan de Engelandvaarders die in Londen werden getraind en Nederland hebben helpen bevrijden.
Hanna: Nou, ik denk eerder aan de warlords in Afghanistan die Amerika toen heeft bewapend om tegen de Russen te vechten. Die waren daarna niet meer in de hand te houden, toch? Rijdt IS trouwens ook niet in Toyota Landcruisers die door de VS aan het nieuwe Iraakse leger zijn geschonken?
Hans: Maar wat moeten we dan?
Hanna: Je hoeft niet per se iets. Als je op de stoep staat bij een drukke weg en je wilt naar de overkant, hoef je niet meteen over te steken hè. Heb je me zelf geleerd. Soms is wachten beter. Of luisteren naar advies van islamitische bondgenoten. Zij begrijpen de situatie vast veel beter dan wij. We moeten gaan samenwerken, en dan bedoel ik niet met Poetin. En waarom zeggen we niet duidelijk waar we voor staan en dat we daar nooit aan zullen tornen? Dus gelijke kansen voor iedereen, geen discriminatie, een open samenleving.
Hans: Dat spreekt toch voor zich?
Hanna: Nee hoor, dat denk ik niet. Hollande wil de noodtoestand met drie maanden verlengen. Dan mogen ze dus overal huiszoekingen doen en mensen arresteren. De grenzen gaan weer dicht. Meer politie op straat. En alweer, mensen als jij en ik zullen er niet veel van merken. Maar iedereen met een oosters uiterlijk wel. Nog een paar aanslagen en we zijn geen rechtsstaat meer maar een politiestaat.
Hans: Oké, maar hoe is het daar met jou, in Berlijn?
Hanna: Iedereen is bang voor de moslims door die aanvallen. Ik ben bang voor de westerlingen die nu nog massaler de islam gaan haten. Ik las deze reactie onder een verslag van de Franse bombardementen op Raqqa: 'Een bommentapijt zoals in Dresden lijkt mij effectiever: de bevolking demoraliseren.' Hoe kan iemand dat opnieuw willen laten gebeuren? Dat vind ik nou eng.
Hans: Ja eh...
Hanna: En verder demonstreren we nu op onze manier.
Hans: Hoe?
Hanna: ‪#jesuisenterrasse‬.
