DEN HAAG - De gevolgen van de maatregelen in het regeerakkoord lijken meer gevolgen te hebben voor de koopkracht van mensen dan het kabinet eerder aangaf.

Foto: ANP

Bekijk video

Uit de brief die minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken) woensdag naar de Tweede Kamer stuurde, blijkt dat een alleenverdiener met kinderen en een inkomen van twee keer modaal er in 4 jaar tijd 6,25 procent op achteruit zou gaan.

Een alleenstaande met een modaal inkomen (33.000 euro) gaat er 2 procent op vooruit, een alleenstaande ouder met een minimuminkomen moet het met 5,25 procent minder doen. Een alleenstaande ouder met een inkomen van 2 keer modaal, verliest 5,75 procent aan koopkracht.

Uitkeringsgerechtigden

Bij de uitkeringsgerechtigden verliest een alleenstaande ouder in 4 jaar tijd 5,25 procent. Daarvan is 1,75 procentpunt het gevolg van maatregelen uit het nieuwe regeerakkoord, de overige 3,5 procent was al het gevolg van eerdere maatregelen die zijn opgenomen in het zogeheten 'basispad'.

Uit berekeningen van Asschers ambtenaren blijkt dat 1 op de 7 huishoudens er de komende 4 jaar in totaal tussen de 5 en de 10 procent op achteruit gaat en dat 3 procent van de huishoudens meer dan 10 procent aan koopkracht verliest.

Kaders

De cijfers lopen uit de 'kaders' die VVD en PvdA in het regeerakkoord hebben gesteld: de koopkracht zou zich grosso modo bewegen tussen 0,5 procent erbij voor de lagere inkomens en 4 procent eraf voor de hogere inkomens boven 100.000 euro.

VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra heeft al meerdere keren gezegd dat als grote groepen meer koopkracht verliezen, daar dan naar gekeken moet worden.

Indicatie

Asscher benadrukt in de brief dat de cijfers slechts een indicatie zijn en dat de kabinetsplannen de komende tijd nog worden uitgewerkt en dat dit met ''een open houding naar de samenleving'' zal gebeuren. Per voorstel wordt dan bekeken of er onbedoelde uitschieters zijn die voorkomen moeten worden.

Hij stelt verder dat aanvullende berekeningen van het Nibud niets toevoegen aan de huidige cijfers omdat ook het Nibud moet wachten op de uitwerking van de plannen.

Beperkt

In een reactie zegt Asscher dat hij gaat kijken hoe de uitschieters en ongewenste gevolgen zo veel mogelijk beperkt kan worden. "Maar als dit het beeld zou zou blijven, is er nog veel werk te doen."

Asscher wijst erop dat ook deze cijfers nog altijd alleen gaan over gemiddelden, over effecten dus die zichtbaar zijn voor grote groepen huishoudens. Bovendien is het een indicatie voor 5 jaar. Een ongebruikelijk lange periode vol onzekerheden over wat er bijvoorbeeld gebeurt met de lonen en prijzen, aldus de minister.

Begin

Hij geeft aan dat het regeerakkoord en de maatregelen daarin niet het einde van de discussie zijn, maar het begin. De reeks voorstellen wordt de komende periode verder uitgewerkt.

Asscher: ''Als dit het beeld zou blijven, is er nog veel werk te doen om recht te doen aan de uitgangspunten van de onderhandelaars, waarbij de hogere inkomens binnen de afgesproken bandbreedte wat meer bijdragen, en aan de zorgen in de samenleving.''

Debat

Het debat met premier Mark Rutte over de regeringsverklaring gaat dinsdag plaatsvinden. Dat heeft de Tweede Kamer besloten. Eerder was er nog sprake van dat het debat donderdag zou plaatsvinden.

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft echter tijd nodig om de koopkrachtgevolgen van het regeerakkoord door te berekenen. Dit gaan ze nu voor dinsdag doen.

Het Nibud is een onafhankelijke stichting die informeert en adviseert over financiën van huishoudens.

Reactie VVD en PvdA

In een reactie stelt VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra aan NU.nl dat de VVD continu heeft gezegd dat het niet zo mag zijn dat bepaalde groepen in het bijzonder benadeeld worden door de maatregelen.

"Dit zal dus niet het eindbeeld zijn", aldus Zijlstra. "Hier en daar zullen daarom aanpassingen moeten worden gedaan."

Ook PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom benadrukt dat het regeerakkoord nog moet worden omgezet in beleid en dat er dan de mogelijkheid is "om uitschieters te voorkomen".

Geschrokken

SP-leider Emile Roemer is geschrokken van de koopkrachtcijfers ''Die zijn toch beduidend anders dan eerder voorgesteld'', zei Roemer. Hij stelt dat VVD en PvdA de cijfers tot nog toe zo vaag mogelijk hebben proberen te houden.

''Nu komt dit, waarom zeg je dat niet meteen? Het lijkt erop dat het waar is dat sommige groepen de klos zijn.'' Volgens hem gaan aanzienlijke groepen Nederlanders er fors op achteruit; veel meer dan de 'uitschieters' waarover de VVD-top de afgelopen dagen sprak.