Ruim 140 mensen, verspreid over twee piepkleine dorpjes in het noorden van Kazachstan, lijden aan een vreemde ziekte waardoor ze tot zes dagen lang in slaap vallen. Wetenschappers zouden er nu in geslaagd zijn om de oorzaak van de aandoening te vinden, meldt de Britse krant The Guardian.

De eerste rapporten over de slaapziekte doken op in maart 2013. Inwoners van de steppegehuchten Kalachi en Krasnogorsk - met een gezamenlijke populatie van ruim 800 mensen - vielen massaal in slaap. Zo'n 140 patiënten werden door de ziekte getroffen: ze vielen plots in slaap - soms zelfs tijdens het wandelen - en werden achteraf wakker met klachten over geheugenverlies, hoofdpijn en duizeligheid. 

Ouderen en jongeren werden getroffen door de aandoening, en zelfs huisdieren zouden slachtoffer zijn. Sommige mensen vielen meermaals ten prooi aan de ziekte, en in een aantal gevallen duurde de onwelkome slaap tot zes dagen. Jonge patiënten meldden bovendien akelige hallucinaties. Zo vertelden schoolkinderen dat ze gevleugelde paarden hadden gezien, of slangen in hun bed en wormen die hun handen opaten.

Lees ook

• Mysterieuze 'slaapziekte' slaat opnieuw toe in Kazachstan

Uraniummijnen

Het fenomeen werd uiteraard grondig onderzocht maar tot voor kort zonder veel resultaat. Slechte vodka, massapsychose: geen verklaring werd uitgesloten, geen enkele leverde resultaten op. 

Onderzoekers namen uiteraard de nabijgelegen uraniummijnen onder de loep, die na de val van de Sovjetunie in onbruik waren geraakt. Daar stelden ze geen onrustwekkend hoge straling of aanwezigheid van zware metalen vast. Eén onderzoek maakte wel gewag van een verhoogd radium-niveau in sommige huizen, maar dat bleek het fenomeen evenmin te verklaren. 

Nu blijkt de oorzaak van het mysterie toch in die uraniummijnen te liggen. Dat zegt althans de Kazachse vicepremier Berdibek Saparbaev. Nadat onderzoekers de resultaten van grootschalige medische research bij de bevolking bestudeerden, stelden ze vast dat een verhoogd niveau van koolstofmonoxide en koolwaterstof in de lucht de boosdoener is. 

"Hoewel de uraniummijnen gesloten zijn, stellen we op gezette tijdstippen een verhoogde concentratie van koolstofmonoxide vast", verklaarde Saparbaev. "Daardoor daalt het zuurstofgehalte in de lucht, wat de echte reden is voor de slaapziekte in de dorpen." 

De overheid is begonnen de regio te evacueren, en zou al 68 van de 223 families naar andere oorden hebben overgebracht.